Marcel A. Marcel, Oro

„Nic nie wiesz. Jesteś ślepa. Patrzysz do środka siebie. Masz oczy na odwrót. (…) Zostaniesz sama. Będziesz gadać do szafek i krzeseł. Aż zmienisz się w kukłę. (…) Stworzyłaś pozorny świat. Żyjesz też tylko na pozór. Pozornie oddychasz. Jesteś tylko na niby. Wszystko robisz na niby. Odejdzie? Oro odejdzie?”¹

Istnieją ludzie, którzy są porzucani już od urodzenia. To nie ich wina. Może mają zły kolor włosów, za głośno mówią, albo za bardzo kochają. Jednak każda kolejna strata odkłada się głęboko w nich. To widać w oczach i usilnym pragnieniu bycia niewidzialnym. Wycofują się w głąb siebie, bo tylko tam nie można ich skrzywdzić. 

Lena ma już za sobą kilka przygód w domach zastępczych, stąd miejsce, do którego teraz ma trafić, nie robi na niej wrażenia. Ważne by się nie przyzwyczajać, nie dać złapać na słabości, zachować dystans wobec ich usilnych prób nawiązania bliższych kontaktów. Co prawda nic w nowym domu nie przypomina poprzednich, ale to pewnie tylko chwilowe, chcą zmylić jej czujność. Przynajmniej nikt jej do niczego nie zmusza, a nowe rodzeństwo również nie należy do typowych...

Memory jest geniuszem, potrafi wyrecytować encyklopedyczne informacje dotyczące dosłownie wszystkiego. Iskra jest śliczną, żywą dziewczynką, której wszędzie pełno. Arnold chce być modelem, dlatego zadręcza wszystkich zdrowym trybem życia i codziennymi treningami. Cienka jest kobietą idealną: szyje, gotuje i nie może przestać udzielać wszystkim dobrych rad. Oko zadaje milion pytań na minutę i kocha zwierzęta. Poza tym pierwszy z nich ma cechy autystyczne i nie wie co to emocje. Druga ma ADHD i w jej głowie wszystko pędzi z prędkością światła. Kolejny ma zaburzenia odżywiania. Cienka ogromną nadwagę. Oko słabo widzi i przekręca wyrazy. A obok nich Lena, która nie chce mieć z nimi nic wspólnego. Z tym, że nie znalazła się tam przez przypadek, bo tak jak i oni jest wyjątkowa. Podobno słyszy co mówią przedmioty. A na dodatek w jej szafie, którejś nocy pojawia się chłopak, którego widzi tylko ona.

Przy wyborze książek dla młodzieży należy być ostrożnym. Przez przypadek możemy trafić na ociekający seksem i przemocą romans z wilkołakiem, albo kolejny bełkot o zakochujących się we wszystkim nastolatkach. Na ich tle „Oro” wyróżnia się zarówno tematem jak i realizacją. Niewątpliwie autorki (kryjące się pod pseudonimem Marcel A. Marcel Sawicka i Łukasińska) podjęły się podwójnie niełatwego zadania, którym jest pisanie o trudnych sprawach i pisanie do młodych ludzi. Sukcesem jest pominięcie nachalnego dydaktyzmu i skupienie się na pozornie zwyczajnych wydarzeniach, w których uczestniczy bohaterka. Zdarzenia w domu i szkole urastają jednak w powieści do przygód z pogranicza prawdy i fikcji, a pełna ciepła codzienność zyskuje dzięki nim wymiar magiczny.

Momentami czytelnika może razić styl, usilne posługiwanie się slangiem młodzieżowym (czy tak faktycznie się dziś mówi?!?). Nie przekonuje mnie również zakończenie. Są to jednak niewielkie minusy w perspektywie powieści jako całości. Każda z charakterystycznych postaci nie znalazła się tu bowiem bez powodu. Sprawnie prowadzona narracja sprawia, że brak nagłych zwrotów akcji nie jest przeszkodą do całkowitego wniknięcia w świat przedstawiony przez autorki. Proces rozwoju osobowości Leny jest przedstawiony nad wyraz prawdopodobnie. Całość okrasza humor sytuacyjny i skrzętnie ukryte między przygodami uniwersalne wnioski, które młody czytelnik może wziąć do siebie, utożsamiając się z bohaterami powieści. 

„Oro” to książka niezwykła, mówiąca o niełatwych tematach za pomocą obrazów. Wydana z najwyższą starannością i choć teoretycznie przeznaczona dla młodzieży, mocno uniwersalny wydźwięk sprawi, że przyjemność czytania odnajdą w niej także starsi. Optymizm i odrobina magii sprawdzi się u wszystkich pragnących zrozumienia, szukających swojego miejsca w życiu.

Za książkę dziękuję:

1Marcel A. Marcel, Oro, Warszawa 2012, s. 295-296.

Kup "Oro":