C. Payment, Perły mądrości Indian

Diagnoza współczesności nigdy nie była tak smutna jak obecnie: żyjemy coraz szybciej, ale nie mamy czasu na refleksję, mamy coraz więcej, ale ciągle nam mało, szczycimy się królowaniem w piramidzie istnień, a działamy jak maszyny zaprogramowane na konsumpcję i zysk. Jesteśmy dumni z osiągnięć techniki i nauki, ale mimo to odczuwamy uporczywy brak, którego nie zapełniają kolorowe obrazy. A wystarczy wrócić do korzeni, spojrzeć na współczesność z perspektywy wiekowej mądrości, która wpisana w rytm natury aktualizuje sacrum zawarte w świecie. O zgodzie na cykle czasu i porządkowaniu siebie mówi wszakże tradycja Indian.

„Będąc dzieckiem ziemi, świadomym swojego udziału w wielkiej Całości (…) chronił otoczenie. (…) Trwając w łączności z żywiołami, znał zapach ziemi, przesłanie wiatru i głębsze znaczenie ognia. W medytacji znajdował pokój, a w jego umyśle zamieszkiwały wizje i marzenia”¹.

 

„Perły mądrości Indian” w krótkiej i treściwej formie przedstawiają tradycyjne wierzenia i obyczaje Indian z Ameryki Północnej, ale także tkwiące w tym uniwersalne przesłanie, będące łącznikiem między pokoleniami, nieograniczonymi czasem, wyznaniem i kulturą. Trzy części: literackie opracowanie obyczajów Indian, rozwinięcie symboliki postaci zwierzęcych oraz ukazanie korespondencji pierwotnego widzenia świata ze współczesnością, składają się na wartościową pozycję, odświeżającą skostniały światopogląd. 

Payment przywołując tradycje Indian, przypomina o oczywistościach, o których zapominamy w gonitwie dnia codziennego. Ukazuje świat w jego prostej, a przez to holistycznej wersji, sprzed podziału na kulturę i naturę, a co za tym idzie, bez wpisanego w to wartościowania, będącego przyczyną antagonizmów, które współczesność zaledwie przeczuwa poprzez uporczywe rozdzielenie własnej osobowości. Wracając do czasu sacrum, na nowo zanurzamy się w jednorodnej i kompletnej przestrzeni. Obserwując naturalne cykle natury i zachowanie zwierząt, uczymy się mądrości, przekładalnej na całe nasze istnienie. Mądrości wysnutej na podstawie obserwacji i doświadczenia, refleksji z działania i przemijania, a w końcu akceptacji, zapewniającej spokój, a przez to szczęście.

Choć określenie „pierwotny” ma dziś konotacje negatywne, okazuje się, że powrót do takiego sposobu postrzegania może stać się lekarstwem na współczesność, skażoną postmodernistycznym widmem wiecznego rozdzielenia i braku wartości. Stałość, zawierająca się w świecie o zasadach wyniosłych z natury (nie jak dziś stworzonych abstrakcyjnie) jest ratunkiem dla wszystkich, którzy pogubili cel drogi, którą nieustannie podążają. Uniwersalna myśl zawarta w tradycji Indian, skłoni do refleksji, zwolnienia życia, zastanowienia się, czy aby nie płyniemy z prądem, bo zapomnieliśmy, że można inaczej.

Za książkę dziękuję wydawnictwu:

1Claire Payment, Perły mądrości Indian, Warszawa 2011